Prowadzenie biznesu międzynarodowego czy praca z zagranicznymi klientami nikogo już chyba nie dziwią. Czasem jednak taka drobnostka jak nieodpowiednie podanie ręki czy przesadny uśmiech mogą okazać się sporą gafą – a nawet skończyć się zerwaniem negocjacji. Dlaczego w Chinach nigdy nie usłyszysz słowa „nie”, jak wręczać wizytówkę w Arabii Saudyjskiej i dlaczego spóźniony Meksykanin to… punktualny Meksykanin? Oto popularne kulturowe niuanse oraz wpadki biznesowe, które warto znać!
Spotkania biznesowe – profesjonalnie i elastycznie
W biznesie międzynarodowym, wybór odpowiedniego stroju może zależeć od kulturowych oczekiwań. W większości przypadków, elegancki strój jest bezpiecznym wyborem, ale istnieją kraje, takie jak Szwecja, Izrael czy Singapur, gdzie panuje bardziej swobodny dress code.
Kolejną kwestią jest czas. Punktualność ma różne znaczenie w różnych krajach. Podczas gdy w niektórych, takich jak USA, punktualność jest kluczowa, to w innych, np. Meksyku czy Włoszech, kilkuminutowe spóźnienie nadal jest akceptowalne.
Warto również zwrócić uwagę na sposób zwracania się do rozmówcy. W niektórych krajach, takich jak Polska czy Chiny, używa się formalnych tytułów, podczas gdy w USA, Kanadzie i Wielkiej Brytanii, zazwyczaj wystarczy użyć imienia.
Co do języka, angielski jest często uważany za uniwersalny język biznesu. Jednak warto docenić lokalny język i chociaż spróbować wyrazić przeprosiny za brak znajomości, na przykład w języku francuskim: "Je suis désolé je ne parle pas français" („Przepraszam, nie mówię po francusku”).
Pamiętajmy, że elastyczność i szacunek wobec lokalnych zwyczajów są kluczowe podczas międzynarodowych spotkań biznesowych.
Sztuka rozmowy w biznesie
Small talk, czyli niezobowiązująca rozmowa, może mieć zróżnicowane znaczenie w zależności od kultury biznesowej. W niektórych krajach, takich jak USA czy Niemcy, jest mile widziany, choć zazwyczaj krótki. W innych, jak Brazylia, Hiszpania czy większość państw azjatyckich (poza Singapurem), jest to nieodłączny element każdego spotkania biznesowego, któremu warto poświęcić czas.
Warto zrozumieć, że pytanie "How are you?" może mieć różne konotacje. W wielu krajach jest to jedynie zwyczajowa forma powiedzenia "Cześć", podczas gdy w innych może być postrzegane jako pytanie o samopoczucie. Zamiast tego, w krajach takich jak Niemcy, pytanie o pogodę, na przykład "Wie ist das Wetter?" może być bardziej odpowiednie.
Kiedy już przejdziemy do sedna rozmowy, warto dostosować się do stylu komunikacji danego kraju. W niektórych kulturach, takich jak Niemcy czy Polska, warto być bezpośrednim i szczerym w wyrażaniu swoich myśli. Jednak w krajach azjatyckich, szczególnie w Chinach, "zachowanie twarzy" jest ważniejsze niż bezpośrednia odmowa. Tego typu kulturowe różnice warto rozważyć przed spotkaniem biznesowym.
Dodatkowo, w niektórych krajach Azji i Afryki, przerywanie rozmówcy jest niegrzeczne, a milczenie jest sposobem okazania szacunku. W innych miejscach, takich jak Brazylia czy Francja, interakcja może być bardziej dynamiczna, a rozmówcy mogą często się przerywać.
Warto również zrozumieć, że znaczenie ciszy może różnić się w zależności od kultury. W krajach zachodnich, cisza może być postrzegana jako niezręczność, podczas gdy na Bliskim Wschodzie, w Azji czy w państwach Afryki, może oznaczać, że rozmówca zbiera myśli. To ważne do zrozumienia w kontekście międzynarodowych negocjacji biznesowych.
Etykieta biznesowa: uściski, kontakty i wizytówki
Uścisk dłoni może przekazywać wiele informacji. W kulturze zachodniej, słaby i delikatny uścisk, znany jako "śnięta ryba" (dead fish handshake), jest uważany za oznakę braku pewności siebie. Dlatego warto ćwiczyć pewny i zdecydowany uścisk przed spotkaniami z Brytyjczykami czy Niemcami. Jednak w Turcji czy Egipcie, mocny uścisk jest bardziej akceptowalny, podczas gdy w niektórych krajach Dalekiego Wschodu partnerzy biznesowi mogą unikać kontaktu fizycznego i usiąść z dala od rozmówcy.
Obszary Dalekiego Wschodu, takie jak Japonia, Korea Południowa czy Tajwan, charakteryzują się niskim kontaktem fizycznym, więc unikaj nadmiernego dotykania rozmówcy. W przeciwieństwie do tego, na Bliskim Wschodzie czy w Ameryce Łacińskiej, kontakty fizyczne są bardziej akceptowane, a dystans między rozmówcami może być znacznie krótszy.
Warto także zrozumieć zasady dotyczące wizytówek. W krajach muzułmańskich podawanie wizytówki lewą ręką uważane jest za obraźliwe, ponieważ lewa ręka uważana jest za nieczystą. Dlatego zawsze wręczaj wizytówki prawą ręką, aby uniknąć faux pas. Niemniej jednak istnieją wyjątki, na przykład w Hongkongu, Japonii, Indiach, Singapurze, Korei czy Tajwanie, gdzie wizytówkę wręcza się obiema rękami. Pamiętaj również, że nie należy natychmiast chować wizytówki do kieszeni, lecz trzymać ją przed sobą, aby wykazać szacunek wobec rozmówcy.
Kulturowe aspekty komunikacji biznesowej
Rozważając kulturowe różnice w biznesowej komunikacji, warto zwrócić uwagę na gesty i zachowania, które mogą być interpretowane różnie w zależności od kraju.
Kwestia kontaktu wzrokowego jest znacząca. W kulturze zachodniej, patrzenie rozmówcy w oczy jest symbolem uwagi i pewności siebie. Jednak na Bliskim Wschodzie, kontakt wzrokowy jest dłuższy i bardziej intensywny, zwłaszcza między osobami tej samej płci. Warto jednak pamiętać, że nie wszędzie długotrwałe wpatrywanie się w oczy jest akceptowane. W Japonii czy Korei może wywołać uczucie zawstydzenia, a w krajach Ameryki Południowej może być postrzegane jako wyzwanie.
Również uśmiech ma różne znaczenia w zależności od kultury. Choć w kulturze niemieckiej, szwajcarskiej czy chińskiej uśmiechnięte osoby są często postrzegane jako bardziej inteligentne, to w niektórych krajach, np. w Indiach czy Argentynie, długi i częsty uśmiech może być interpretowany jako nieuczciwość. Podobnie w państwach nordyckich i w Rosji, gdzie istnieje powiedzenie, że uśmiech bez powodu to oznaka idiotyzmu. W Japonii, Indonezji oraz Tajlandii uśmiech bywa kojarzony z niewiedzą lub okazaniem niezręczności.
Pamiętajmy, że to, co jest powszechne w naszej kulturze, może być dziwne lub nieodpowiednie w innych. Dlatego przed ważnymi spotkaniami biznesowymi warto zapoznać się z lokalnymi niuansami i po prostu obserwować oraz zadawać pytania, aby zrozumieć oczekiwania i zwyczaje naszych biznesowych partnerów.
To, co powszechne w Twojej kulturze, może być dziwne dla Twojego biznesowego partnera czy klienta. Przed ważną rozmową warto więc zagłębić się w kulturowe niuanse. A jeśli nadal masz wątpliwości – po prostu obserwuj i pytaj! Na Preply znajdziesz tysiące korepetytorów z całego świata, którzy z przyjemnością i nauczą się meandrów biznesowego języka, negocjacji czy mowy codziennej, a także opowiedzą nieco więcej o ich ojczystym kraju.